Παρακαλώ Περιμένετε
Παρακαλώ Περιμένετε
Η αχαλασία οισοφάγου είναι μία σπάνια, χρόνια, καλοήθης νόσος του οισοφάγου, με διαδοχικά επιδεινούμενη δυσφαγία. Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 1500 έως 2000 ασθενείς. Η αχαλασία προσβάλει όλες τις ηλικίες από παιδιά έως υπερήλικες και η αιτιολογία της είναι άγνωστη. Πιθανολογούνται μηχανισμοί αυτοανοσίας.
Στην αχαλασία πάσχει ο μυς του οισοφάγου στο σημείο που ενώνεται με τον στόμαχο, ο γνωστός <<καρδιακός>> σφιγκτήρας, ο οποίος δεν χαλαρώνει και έτσι οι τροφές και το νερό μένουν στον οισοφάγο και επιστρέφουν πίσω με τη μορφή ανάρροιας, η οποία λανθασμένως μπορεί να εκληφθεί ως παλινδρόμηση.
Οι ασθενείς σταδιακά δεν μπορούν να πιουν νερό (πνίγονται), υποσιτίζονται, έχουν απώλεια βάρους και μπορεί να πάσχουν από κατάθλιψη. Σε τελικά στάδια ο οισοφάγος διατίνεται, γίνεται σιγμοειδής ενίοτε μέγαοισοφάγος και οι τροφές παραμένουν στον θώρακα και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές όπως αρρυθμίες από πίεση και βαριές πνευμονίες από εισρόφηση.
Η διάγνωση της αχαλασίας γίνεται με μία από τις τρεις μεθόδους: Α) γαστροσκόπηση (εφόσον ο ενδοσκόπος υποπτευθεί τη νόσο), Β) ακτινογραφία οισοφάγου και Γ) μανομετρία οισοφάγου, ιδίως η σύγχρονη υψηλής ευκρίνειας μανομετρία οισοφάγου, που τεκμηριώνει τη διάγνωση και καθορίζει το τύπο της αχαλασίας, που είναι πολύ σημαντική για την τελική επιλογή της θεραπείας.
Οι παλαιότερες και ξεπερασμένες πλέον στις μέρες μας θεραπευτικές επιλογές που είχε ένας ασθενής με αχαλασία ήταν 3: Α). Διαστολή με μπαλόνι, Β). Έγχυση βοτουλινικής τοξίνη (Βotox) στην ΓΟΣ και Γ) Από το 1913 η χειρουργική ή λαπαροσκοπική ή ρομποτική μυοτομή κατά Heller.
Όλες οι παλιές θεραπείες για την αχαλασία είχαν πολλές αποτυχίες, υποτροπές και σοβαρές επιπλοκές, όπως διάτρηση σε διαστολή με μπαλόνι έως 3 – 4% ακόμη και στα καλύτερα χέρια (θνητότητα σε περίπτωση διάτρησης έως 1%), αποτυχίες και σοβαρές επιπλοκές από την Heller (ανεπαρκής μυοτομή, βαριά παλινδρόμηση, στενώσεις από αντιπαλινδρομικές επεμβάσεις μετά από Heller, διαφυγές κλπ), ενώ δεν έδιναν λύση σε αποτυχία προηγούμενων θεραπειών, καθώς και σε βαριές, τελικού σταδίου αχαλασίες ή σε επιπλεγμένες περιπτώσεις αχαλασίας (complex achalasia).
Η καινοτόμος ενδοσκοπική μυοτομή, γνωστή ως μέθοδος ΠΟΕΜ (POEM), είναι η σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική, μακροχρόνια θεραπεία όλων των τύπων και σταδίων της αχαλασίας οισοφάγου, που γίνεται σαν μια γαστροσκόπηση και δίνει οριστική λύση σε όλες τις περιπτώσεις αχαλασίας, ακόμη και σε βαριές και επιπλεγμένες αχαλασίες, όπου όλες οι άλλες μέθοδοι θεραπείας απέτυχαν ή αντενδείνυνται. Η μέθοδος ΠΟΕΜ αποτελεί πλέον τη θεραπεία πρώτης εκλογής σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις αχαλασίας.
Η μέθοδος ΠΟΕΜ πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια μιας απλής γαστροσκόπησης, σε αίθουσα χειρουργείου ή ενδοσκοπικό εργαστήριο, απαιτεί διασωλήνωση του ασθενούς αλλά γίνεται αποκλειστικά ενδοσκοπικά. Oι ασθενείς κινητοποιούνται και σιτίζονται αυθημερόν, εξέρχονται την επομένη και επανέρχονται σε όλες τις δραστηριότητές τους άμεσα, εντός ολίγων ημερών μετά την επέμβαση. Τα στάδια του ΠΟΕΜ σε ασθενείς με αχαλασία που υποβλήθηκαν στη μέθοδο ΠΟΕΜ στην Βιοκλινική Θεσσαλονίκης φαίνονται στις εικόνες 1,2.
Η μέθοδος ΠΟΕΜ είναι σχετικά ανώδυνη και αναίμακτη, δεν αφήνει ουλή και έχει χαμηλό κόστος. σε σύγκριση με ένα ανοιχτό ή ακόμη και λαπαροσκοπικό αλλά αιματηρό και επώδυνο χειρουργείο. Ο χρόνος ανάρρωσης είναι πολύ βραχύς και οι ασθενείς επανέρχονται σε όλες τις δραστηριότητές τους άμεσα εντός ολίγων ημερών.
Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του ΠΟΕΜ, είναι ότι προσεγγίζει τον πάσχον μυ του οισοφάγου άμεσα και εύκολα δια του υποβλεννογονίου tunnel, επιτρέποντας με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα ακόμα και μεγάλου μήκους μυοτομή, που είναι απαραίτητο για να λυθεί το πρόβλημα της δυσφαγίας σε τύπους ΙΙ και ΙΙΙ αχαλασίας. Ανάλογου μήκους μυοτομή είναι αδύνατη με οποιαδήποτε άλλη από τις παλαιότερες μεθόδους. Επιπλέον, δεν απαιτείται αντιπαλινδρομική επέμβαση, γιατί οι φυσιολογικοί αντιπαλινδρομικοί μηχανισμοί παραμένουν άθικτοι.
Επίσης, η μέθοδος ΠΟΕΜ μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και σε προχωρημένες μορφές αχαλασίας, σε επιβαρυμένους, ηλικιωμένους ασθενείς υψηλού χειρουργικού κινδύνου, σε περιπτώσεις αποτυχίας προηγούμενων θεραπειών, όπως η παλιά χειρουργική ή λαπαροσκοπική μυοτομή Heller ή η διαστολή με μπαλόνι, όπως σε πολλούς από τους ασθενείς του κ. Ελευθεριάδη.
Ο κ. Ν. Ελευθεριάδης είναι ο πρώτος που έφερε και εφάρμοσε τη μέθοδο ΠΟΕΜ στην Ελλάδα, ήδη από το 2013, την οποία και εφαρμόζει πλέον σε επίπεδο ρουτίνας, ενώ έχει στο ενεργητικό του, πάνω από 150 διαδοχικές επιτυχείς επεμβάσεις ενδοσκοπικής μυοτομής ΠΟΕΜ σε ασθενείς με διαγωσμένη αχαλασία οισοφάγου, γεγονός που τον καθιστά έγκριτο και επίσημα αναγνωρισμένο μέλος της διεθνούς ομάδας ΠΟΕΜ.
Ο κ. Νίκος Ελευθεριάδης έχει να δείξει μόνο επιτυχίες, όχι μόνο σε απλές αλλά ακόμη και σε βαριές και επιπλεγμένες περιπτώσεις αχαλασίας, εκεί όπου όλες οι άλλες μέθοδοι απέτυχαν ή αντενδείκνυνται, ενώ συμμετέχει με ασθενείς του ως αναγνωρισμένο κέντρο ΠΟΕΜ σε πολυκεντρικές μελέτες της Παγκόσμιας ομάδας ΠΟΕΜ. Έως και έξι χρόνια μετά, όλοι οι ασθενείς που υποβλήθηκαν στο ΠΟΕΜ από τον κ. Ελευθεριάδη, είναι καλά στην υγεία τους και η ζωή τους επανήλθε στο φυσιολογικό.
Γι’αυτό το λόγο ασθενείς με αχαλασία ίδρυσαν τον Ελληνικό Σύλλογο για την Αχαλασία (ΕΕΜΑΑΔΚΟ), στον οποίο ο κ. Ελευθεριάδης είναι Πρόεδρος, προκειμένου να προασπίσουν την ποιότητα ζωής, αλλά και την ποιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας σε όλους τους ασθενείς με αχαλασία.
Η διάγνωση δεν είναι πάντα εύκολη και μπορεί να καθυστερήσει ακόμη και για έτη, επειδή τα συμπτώματα στην αρχή είναι ήπια. Οι ασθενείς αρχίζουν να συμβουλεύονται διάφορους γιατρούς και ακόμη και οι ειδικοί μπορεί να μην υποψιαστούν την αχαλασία, για να ζητήσουν τις κατάλληλες εξετάσεις, που είναι καταρχάς η γαστροσκόπηση και στη συνέχεια η ακτινογραφία και τέλος η μανομετρία οισοφάγου.
Η γαστροσκόπηση είναι σημαντικότατη εξέταση και πρέπει να γίνεται πρώτη, για να αποκλιστεί άλλη οργανική νόσος, όπως ο καρκίνος του οισοφάγου (ψευδο-αχαλασία).
Το βαριούχο γεύμα (οισοφαγογράφημα ή ακτινογραφία οισοφάγου) μπορεί να συνδράμει στην δυναμική εκτίμηση του οισοφάγου. Η ακτινογραφία οισοφάγου γίνεται σε όλα τα νοσοκομεία και είναι πολύ καλή εξέταση να γίνει η διάγνωση της αχαλασίας και πρέπει πάντα να ζητάται μετά από γαστροσκόπηση σε ασθενείς με δυσκαταποσία.
Τέλος, η διάγνωση της αχαλασίας, εφόσον την υποπτευθεί ο γιατρός, τεκμηριώνεται με τη μανομετρία οισοφάγου, η οποία μετράει τις πιέσεις τόσο στο σώμα του οισοφάγου, όσο και στην περιοχή του ΚΕΣ, με ένα λεπτο σωλήνα που περνάει από τη μύτη στον στόμαχο και έχει ευαίσθητους πιεσοϋποδοχείς. Η μανομετρία οισοφάγου γίνεται μόνο σε ορισμένα κέντρα, όπου πρέπει να παραπεμφθεί ο ασθενής με υποψία αχαλασίας.
Η νεώτερη, υψηλής ευκρίνειας τοπογραφική μανομετρία (HRTM), που είναι πλέον διαδεδομένη και στην Ελλάδα, αποτελεί την εξέταση 1ης εκλογής για την οριστική διάγνωση και σταδιοποίηση της αχαλασίας σε τρείς τύπους, και θα πρέπει να προτιμάται της κλασσικής μανομετρίας. Η HRTM είναι ευκολότερη, συντομότερη και πιο ακριβής διαγνωστική μέθοδος όχι μόνο για την τεκμηρίωση της διάγνωσης της αχαλασίας, αλλά κυρίως για την σταδιοποίηση και ταξινόμηση της κάθε μεμονωμένης περίπτωσης, που βάζει τελικά και την ένδειξη της ακριβούς εξατομικευμένης θεραπείας, δηλαδή του μήκους της απαιτούμενης μυοτομής κατά περίπτωση. Η καλή μελέτη των ασθενών με αχαλασία και άλλες διαταραχές κινητικότητας του οισοφάγου εγγυάται την ποιότητα στο αποτέλεσμα της θεραπείας.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ
Ειδικός Επεμβατικός Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος
Ειδικός Επεμβατικός στην Ενδοσκοπική Μυοτομή- Μέθοδο ΠΟΕΜ,
(POEM) για την Αχαλασία οισοφάγου
Επιστημονικός Συνεργάτης Digestive Disease Center,
Showa University, Koto-Toyosu Tokyo, Japan
Διεύθυνση: Πολυτεχνείου 3, Τριανδρία, Θεσσαλονίκη ΤΚ 55337
Τηλέφωνα: (+30) 2311-283002 και (+30) 6977778832.
Email: nikolaseleftheriadis@gmail.com
Ο ιατρός κ. Νίκος Ελευθεριάδης πραγματοποιεί
επεμβατικές – θεραπευτικές ενδοσκοπήσεις
συμπεριλαμβανομένων POEM & ESD σε ιδιωτικές κλινικές της Αθήνας και Θεσσαλονίκης.